Większość z tych objawów ma charakter przewlekły lub nawracający, dlatego nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty. W początkowej fazie wiele chorób z obszaru proktologii można leczyć farmakologicznie, jeśli jednak choroba jest już w bardziej zaawansowanym stadium, często konieczny jest zabieg chirurgiczny.

Lekarz proktolog rozpoczyna diagnostykę od obszernego wywiadu z pacjentem. Dziwić mogą pytania o nawyki żywieniowe czy tryb życia, jednak źle zbilansowana dieta, nieregularność posiłków i siedzący tryb pracy, to bardzo częste przyczyny problemów z przewodem pokarmowym. Ważną częścią wizyty jest badanie przez odbyt (per rectum) – choć jest to badanie bardzo krępujące dla większości pacjentów, to jednak bardzo skuteczne we wstępnej diagnostyce. Badanie palcem odbytu, kanału odbytu i odbytnicy pozwala lekarzowi ocenić stan tych części ciała i zadecydować o dalszych badaniach.